فهرست مطالب
مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
سال بیست و دوم شماره 3 (پیاپی 170، خرداد 1402)
- تاریخ انتشار: 1402/03/27
- تعداد عناوین: 8
-
-
صفحات 221-222
تا کنون در مجله دانشگاه پیرامون آشنایی با انواع مطالعات مروری، مقالاتی را به چاپ رسانده ایم [8-1]. یکی از انواع مقالات مروری دیگری که دانشمندان می توانند در حوزه سلامت به رشته تحریر درآوردند، با عنوان مرور نقادانه (Critical review) نامیده می شود. مقالات مروری نقادانه با این هدف به رشته تحریر درمی آیند که نویسندگان آن ها نشان بدهند، ضمن این که جستجوی گسترده ای در متون موجود پیرامون موضوع مورد نظر به عمل آورده اند، این متون را با دیدی کاملا انتقادی، مورد ارزشیابی قرار داده اند. در واقع محققین با انجام این مطالعات مروری به دنبال آن هستند تا پیرامون موضوع مورد نظر، دیدگاه نوینی را مطرح کنند تا بتوانند مبنایی برای مطالعات بعدی فراهم آورند. این مطالعات مانند سایر مقالات مروری، نقطه پایانی برای پاسخ دادن به یک سوال تا زمان کنونی، نیستند. بلکه آن ها با دیدی انتقادی، مدلی مفهومی را تدوین می نمایند که نقطه شروعی برای انجام مطالعات بعدی خواهند بود [9]. این مطالعات با بررسی موشکافانه کارهای انجام شده، ارزش ذاتی مطالعاتی را که تا کنون پیرامون موضوع مورد نظر به عمل آمده است را مشخص کرده و سپس سعی می کنند تا یک نحله فکری (School of thought) جدیدی را برای انجام مطالعات بعدی و آزمایش میزان صحت آن، فراهم نمایند. از این رو، در این قبیل مطالعات، محققین می توانند شیوه استراتژی جستجوی خود و همچنین نحوه بررسی کیفیت مقالات مورد بررسی خود را ذکر ننمایند. همین نکته سبب خواهد شد تا جمع بندی به عمل آمده تا اندازه ای ذهنی (Subjective) باشد. با این وجود، مقالات مروری نقادانه، نقطه شروعی برای انجام مطالعات بعدی خواهند بود [9]. برای نمونه، راقم این سطور در مطالعه مروری نقادانه که در سال 2010 میلادی، پیرامون افزایش خودکشی در زنان تازه ازدواج کرده در کشورهای مسلمان به عمل آورد، نشان داد نه تنها مطالعات موجود، رخداد چنین افزایشی را تایید می نمایند، بلکه از نظر مفهومی، مدلی را نیز برای توجیه این افزایش مطرح کرد [10]. مدل ارایه شده در این مطالعه، نه تنها توسط مطالعه بعدی مورد مورد تایید قرار گرفت [11]، بلکه مبنایی را برای یک همکاری بین المللی در این زمینه نیز فراهم آورد [12].
کلیدواژگان: مقالات مروری نقادانه -
صفحات 223-236زمینه و هدف
مقاومت آنتی بیوتیکی یکی از چالش های اصلی در درمان بیماری های عفونی مربوط به استافیلوکوکوس اوریوس می باشد. نانوسامانه نیوزومی یک سیستم دارورسانی جدید است که پتانسیل فعالیت ضدمیکروبی آنتی بیوتیک ها را افزایش می دهد. هدف از این پژوهش تعیین اثر سامانه دارورسانی نیوزومی حاوی جنتامیسین بر باکتری استافیلوکوکوس اوریوس بود.
مواد و روش هادر این مطالعه آزمایشگاهی، نیوزوم های مختلف شامل اسپن 60، تویین 60، کلسترول و جنتامیسین با نسبت مولی متفاوت با روش هیدراتاسیون لایه نازک سنتز شدند و شناسایی نانوسامانه های نیوزومی ساخته شده با میکروسکوپ نوری و دستگاه پراکندگی پرتو نور لیزر دینامیکی انجام شد. فعالیت ضدباکتریایی نیوزوم های سنتز شده به روش های چاهک و حداقل غلظت ممانعت کننده از رشد (Minimum inhibitory concentration; MIC) بر روی باکتری استافیلوکوکوس اوریوس (1112 :PTCC) بررسی گردید. داده ها با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی Tukey تجزیه وتحلیل شد.
یافته هانانوسامانه های نیوزومی به صورت وزیکول های کروی شکل و در سه فرمولاسیون با اندازه ذره ای به ترتیب با میانگین و انحراف معیار 76/0 ±09/9، 20/15±59/27 و 30/0±10/9 میکرومتر مشخص شدند. نتایج نشان داد که فرمول با نسبت مولی 60:40 بیشترین درصد محبوس سازی جنتامیسین (82/90 درصد) و هم چنین فرمولاسیون نیوزومی 60:40 با نصف غلظت محلول جنتامیسین تجاری موجود، هاله عدم رشد مشابهی را بر روی باکتری استافیلوکوکوس اوریوس داشتند (658/0=P).
نتیجه گیریرهایش مداوم و کنترل شده جنتامیسین از نانوسامانه نیوزومی، همراه با افزایش نفوذ دارو سبب کاهش رشد باکتری استافیلوکوکوس اوریوس می شود. بر این اساس نانوسامانه نیوزومی دارای پتانسیل خوبی به عنوان یک سیستم انتقال دارو است.
کلیدواژگان: استافیلوکوکوس اورئوس، جنتامیسین، نیوزوم -
صفحات 227-242زمینه و هدف
بررسی توانایی درک خطر در کودکان دارای اوتیسم نیازمند وجود ابزارهای ساده و دیداری است. لذا پژوهش حاضر با هدف ساخت و تعیین ویژگی های روان سنجی ابزار دیداری درک خطر در کودکان پیش دبستانی دارای اوتیسم انجام شد.
مواد و روش هادر پژوهش توصیفی حاضر، گروه نمونه شامل 82 کودک 3 تا 5 ساله دارای اوتیسم در سال 1399 در شهر تهران بودند. برای طراحی این ابزار، محرک هایی که در پیشینه پژوهش به عنوان محرک های تهدیدآمیز و خطرناک معرفی و مورد استفاده قرار گرفته بودند، استخراج و بر اساس آن ها آزمون طراحی شد. به منظور بررسی روایی از روایی محتوایی، روایی همگرا و روایی افتراقی و جهت بررسی پایایی، از پایایی بازآزمایی و پایایی بین ارزیاب ها استفاده شد.
یافته هانتایج نشان داد که بنا بر نظر متخصصان، ابزار از روایی محتوایی مطلوبی برخوردار است. ضریب همبستگی Pearson بین نمره کودک در ابزار طراحی شده با نمره داده شده توسط مادر و مربی به توانایی درک خطر کودک و نمره کودک در آزمون اضطراب Spenceبه ترتیب 63/0، 81/0 و 41/0 بود که حاکی از روایی همگرای مطلوب ابزار بود. هم چنین، تفاوت معنادار بین کودکان عادی و اوتیسم، تاییدی بر روایی افتراقی ابزار بود (003/0=P). ضرایب همبستگی درون رده ای پایایی بازآزمایی و بین ارزیاب ها به ترتیب 81/0 و 71/0 به دست آمد.
نتیجه گیرییافته ها نشان داد که ابزار سنجش درک خطر ابزاری معتبر و روا برای سنجش درک خطر در کودکان پیش دبستانی دارای اوتیسم است و می تواند در پژوهش های روان شناختی و موقعیت های بالینی استفاده شود.
کلیدواژگان: اوتیسم، درک خطر، روایی، پایایی -
صفحات 243-258زمینه و هدف
سندروم روده تحریک پذیر (Irritable bowel syndrome; IBS) یکی از بیماری های گوارشی است که با علل روان شناختی همراه است و درمان پویشی می تواند نقش موثری در بهبود علایم روان شناختی داشته باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان پویشی فشرده و کوتاه مدت بر ناگویی خلقی، سبک های دفاعی و نیرومندی من در بیماران IBS انجام شد.
مواد و روش هاروش پژوهش نیمه تجربی بود. جامعه پژوهش تمامی بیماران IBS مراجعه کننده به کلینیک های داخلی شهر اندیمشک در سال 1401 بود. 30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) گمارده شدند. گروه آزمایش 15 جلسه 90 دقیقه ای درمان پویشی دریافت کرد، درحالی که گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. دو گروه با پرسش نامه های ناگویی خلقی، سبک های دفاعی و قدرت ایگو ارزیابی شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آنالیز واریانس دوطرفه با اندازه گیری های مکرر استفاده شد.
یافته هامیانگین نمرات سبک های دفاعی، ناگویی خلقی و نیرومندی من قبل از مداخله به ترتیب در گروه درمان 25/72، 36/58، 08/24 و در گروه کنترل 12/72، 16/59، 52/23 بود (05/0<P)، اما پس از مداخله، میانگین نمرات نیرومندی من در گروه درمان به صورت معنی داری نسبت به گروه کنترل افزایش و سبک های دفاعی و ناگویی خلقی کاهش نشان داد (001/0>P).
نتیجه گیرینتایج پژوهش حاکی از تاثیر درمان پویشی فشرده و کوتاه مدت بر بهبود علایم روان شناختی مورد بررسی در گروه آزمایش بود. با رعایت جانب احتیاط استفاده از این مداخله به عنوان درمان مکمل در بیماران IBS پیشنهاد می شود.
کلیدواژگان: درمان پویشی فشرده و کوتاه مدت، ناگویی خلقی، نیرومندی من، سندروم روده تحریک پذیر، سبک های دفاعی -
صفحات 259-276زمینه و هدف
پرستاران با خصایص شخصیتی کمال گرایی و اضطراب مرگ، در معرض خطر روانشناختی هستند. هدف از این پژوهش تعیین اثربخشی درمان پذیرش و تعهد مبتنی بر شفقت بر اضطراب مرگ و کمال گرایی پرستاران مبتلا به صفت شخصیت وسواسی-جبری شاغل در بخش کرونا بوده است.
مواد و روش هاپژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یک ماهه و گروه گواه بود. جامعه آماری شامل پرستاران بیمارستان های تامین اجتماعی تهران و البرز در بخش کرونا در سال 1401-1400 بود. تعداد 28 پرستار شاغل در بخش کرونا که در پرسش نامه شخصیت پنجمین راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی و اضطراب مرگ نمره متوسط اخذ نمودند، به شیوه در دسترس انتخاب و به شیوه تصادفی در گروه های آزمایش (14 نفر) و کنترل (13 نفر) قرار گرفتند. ابزارهای اندازه گیری شامل اضطراب مرگ Templerو کمال گرایی Besharatبود که شرکت کنندگان پژوهش به آن ها پاسخ دادند. گروه آزمایش 10 جلسه 120 دقیقه ای برنامه درمانی را دریافت کردند، داده ها با استفاده از آنالیز واریانس دوطرفه با اندازه گیری های مکرر تجزیه و تحلیل شدند.
یافته هابرنامه درمانی مجازی باعث کاهش اضطراب مرگ (696/0=Partial Eta، 001/0P<، 354/57=F)، کمال گرایی خود مدار (325/0=Partial Eta، 002/0=P، 76/11=F)، کمال گرایی دیگر مدار (179/0=Partial Eta، 0284/0=P، 46/5=F) و کمال گرایی جامعه مدار (173/0=Partial Eta، 031/0=P، 232/5=F) پرستاران مبتلا به خصایص شخصیت وسواسی شده است.
نتیجه گیرینتایج مطالعه حاکی از تاثیر درمان پذیرش و تعهد مبتنی بر شفقت بر بهبود خصایص شخصیتی مورد بررسی در گروه آزمایش بود، بنابراین از این مداخله می توان به عنوان درمان مکمل در شخصیت وسواسی استفاده کرد.
کلیدواژگان: اضطراب مرگ، پرستار، کمال گرایی، کووید-19 -
صفحات 277-292زمینه و هدف
متابولومیکس علمی برای شناسایی مولکول های کوچک موجود در بافت ها و مایعات بیولوژیکی است. این متابولیت ها محصول نهایی واکنش های شیمیایی در سیستم بیولوژیکی هستند. متابولومیکس همراه با ابزارهای شیمی مثل طیف سنجی تشدید مغناطیس هسته ای (Nuclear magnetic resonance) کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی (Gas chromatography-mass spectrometry) می تواند نقش به سزایی درتشخیص پروفایل های متابولومیکی داشته باشد. پروفایل های متابولومیکی شامل مولکول های کوچکی هستند که در بیماری های مختلف ممکن است مقدار آنها تغییر پیدا کند. شناسایی تغییرات کمیتی این مولکول های کوچک به کمک مطالعه متابولومیکس می تواند در تشخیص زود هنگام بیماری ها و درمان افراد کمک شایانی کند. بنابرین درک بهتر تغییرات مولکولی مرتبط با بیماری برای شناسایی مسیرهای جدید جهت درمان و تشخیص با استفاده از روش های نوین ضروری است. هدف از این مطالعه مروری، معرفی علم متابولومیکس به عنوان تکنیک نوین و کاربرد آن در زمینه تشخیص و درمان زود هنگام بیماری ها است.
کلیدواژگان: متابولومیکس، NMR، GC-MS، متابولیت -
صفحات 293-300زمینه و هدف
استفاده از معیارها و چارچوب های اخلاقی در تمامی پژوهش ها از اهمیت فراوانی برخوردار است. لذا هدف این مطالعه تعیین میزان رعایت ملاحظات اخلاقی در طرح های تحقیقاتی حیوانات آزمایشگاهی بود.
مواد و روش هادر این مطالعه توصیفی-مقطعی، تعداد 40 پروپوزال تحقیقاتی مربوط به حیوانات آزمایشگاهی بین سال های 1397-1400 دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان جمع آوری و با استفاده از فرم نظارت بر حیوانات آزمایشگاهی، رعایت ملاحظات اخلاقی در آن ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به صورت تعداد و درصد گزارش شده است.
یافته هادر 38 پروپوزال (95 درصد)، رفاه حیوانات در نظر گرفته شده بود. علاوه بر این، ملاحظات مربوط به ایمنی حیوانات و سلامتی حیوانات، اقدامات غیرجراحی و غیرتهاجمی، اقدامات بیهوشی و بی دردی، اقدامات جراحی و تهاجمی در 39 پروپوزال (5/97 درصد) رعایت شده بود.
نتیجه گیریبه نظر می رسد، در طرح های تحقیقاتی اصول اخلاقی کار با حیوان نیازمند توجه بیشتری است.
کلیدواژگان: حیوانات آزمایشگاهی، مدل حیوانی، اخلاق، رفاه حیوانات -
صفحات 301-316زمینه و هدف
دانش اپیدمیولوژی از این قابلیت بسیار ارزنده برخوردار می باشد که می تواند روش ها و اصول خود را بر اساس مشکلات تحت بررسی، مورد بازبینی و بازنگری قرار دهد. به همین دلیل، این دانش نه فقط برای تمامی مشکلات مربوط به سلامت جامعه که از قدمت طولانی برخوردار می باشند، مناسب است، بلکه می تواند مشکلات جدید مرتبط با سلامت را نیز در صورت نیاز با ایجاد مختصر تغییری در روش های خود، مورد مطالعه قرار دهد. بر این اساس، شاخه های مختلف دانش اپیدمیولوژی در طول زمان شکل گرفته و رو به تکامل می باشند. برای نمونه، شاخه هایی نظیر اپیدمیولوژی بیماری های عفونی، اپیدمیولوژی بیماری های مزمن، اپیدمیولوژی اجتماعی، اپیدمیولوژی حرفه ای و اپیدمیولوژی محیطی، تنها تعداد اندکی از شاخه های موجود از دانش اپیدمیولوژی را تشکیل می دهند. هدف از نگارش مقاله حاضر، آشنا نمودن خوانندگان فارسی زبان با یکی از شاخه های نسبتا نوین دانش اپیدمیولوژی، یعنی درماتواپیدمیولوژی می باشد.
کلیدواژگان: درماتواپیدمیولوژی، درماتولوژی، اپیدمیولوژی
-
Pages 221-222
-
Pages 223-236Background and Objectives
Antibiotic resistance is known to be the main challenge against treatment of infectious diseases related to Staphylococcus aureus (S.aureus). Niosomal nanosystems are the new drug delivery systems which enhance antimicrobial potential activity of antibiotics. The aim of this study was to determine the effect of a niosomal drug delivery system containing gentamicin against S.aureus.
Materials and MethodsIn this laboratory study, different niosomes including Span 60, Tween 60, and cholesterol in combination with gentamicin with different molar ratio were synthesized using the thin film hydration method. Synthesized niosomal nanosystems were identified by light microscope and dynamic laser light scattering (DLS) technique. Antibacterial activity of synthesized niosomes against S.aureus (PTCC: 1112) was evaluated by well diffusion and minimum inhibitory concentration (MIC) methods. Data was analyzed using one-way analysis of variance (ANOVA) and Tukey's post hoc test.
ResultsNiosomal nanosystems were identified in spherical vesicles and in 3 formulations with average particle sizes of 9.09±0.76, 27.59±15.20 and 9.10±0.30 µm, respectively. The results revealed that the formulation with 60:40 molar ratio had higher gentamycin encapsulation efficiency (90.82%) and also, 60:40 niosomal formulation with half the concentration of commercially available gentamicin solution had the same inhibition of growth on Staphylococcus aureus bacteria )p=0.658 (.
ConclusionControlled and continuous release of gentamicin from the niosomal nanosystem, along with enhanced drug penetration could reduce the growth of S.aureus. Accordingly, niosomal nanosystem has a good potential to be an effective drug delivery system.
Keywords: Staphylococcus aureus, Gentamycin, Niosome -
Pages 227-242Background and Objectives
Examining the ability of threat perception in children with autism requires simple and visual tools. Therefore, the aim of this study was to develop and determine the psychometric properties of the threat perception tool in preschool children with autism.
Materials and MethodsIn the present descriptive study, the sample group consisted of 82 children aged 3 to 5 years old with autism in Tehran in 2020. To design this tool, the stimuli identified and used in literature as threatening and dangerous stimuli were extracted and a visual tool was designed based on them. Content validity, convergent validity, and discriminant validity were used to assess the validity of the tool. Reliability was examined by test-retest and inter-rater reliability.
ResultsThe results showed that according to experts, the tool had a good content validity. The Pearson’s correlation coefficient between the child’s score in the designed tool and the score given by the mother and the teacher to the child’s ability to perceive danger and threat, and the child's score in the Spence Children’s Anxiety Scale were 0.63, 0.81, and 0.41, respectively, that indicated a good convergent validity. Also, the significant difference between normal and autistic children was a confirmation of the tool’s differential validity (p=0.003). The intra-class correlation coefficients of retest and inter-rater reliability were obtained 0.81 and 0.71, respectively.
ConclusionThe findings of the study showed that perception threat tool is a valid and reliable measure for assessing threat perception ability of preschoolers with autism and can be used as a useful tool in psychological research and clinical context.
Keywords: Autism, Threat perception, Validity, Reliability -
Pages 243-258Background and Objectives
Irritable bowel syndrome (IBS) is one of the digestive diseases that is associated with psychological causes, and dynamic treatment can play an effective role in improving psychological symptoms. Therefore, the present study aimed to determine the effectiveness of intensive and short-term dynamic therapy on alexithymia, defence style, and ego strength in patients with IBS.
Materials and MethodsThe research method was quasi-experimental. The research population was all IBS patients referred to internal clinics in Andimshek in 2022. Thirty people were selected by convenience sampling and randomly assigned into experimental (15 subjects) and control groups (15 subjects). The experimental group received dynamic therapy for fifteen 90-minute sessions, while the control group did not receive any intervention. Two groups were evaluated in three stages using the Alexithymia, Defense Styles, and Ego Strength Questionnaires. Data were analyzed using two-way repeated measures analysis of variance (ANOVA).
ResultsThe average scores of defense styles, alexithymia, and ego strength before the intervention were 72.25, 58.36, and 24.08 in the treatment group, and 72.12, 59.16, and 23.52 in the control group, respectively (p>0.05), but after the intervention, the average scores of ego strength showed a significant increase in the treatment group compared to the control group, while defense styles and alexithymia significantly decreased (p<0.001).
ConclusionThe results of the study indicated the effect of intensive and short-term dynamic therapy on the improvement of psychological symptoms in the experimental group. With caution, it is recommended to use this intervention as a complementary treatment for irritable bowel syndrome.
Keywords: Intensive, short-term dynamic psychotherapy, Alexithymia, Ego strength, Irritable bowel syndrome, Defense styles -
Pages 259-276Background and Objectives
Nurses with personality traits of perfectionism and death anxiety are at psychological risk. This research aimed to determine the effectiveness of acceptance and commitment therapy based on compassion on death anxiety and perfectionism of nurses with obsessive-compulsive personality traits working in the Corona ward.
Materials and MethodsThe present study was quasi-experimental with a pre-test, post-test, and one-month follow-up plan, and a control group. The statistical population included the nurses of social security hospitals in Tehran and Alborz in the Corona Department in 2021-2022. The number of 28 nurses working in the Corona Department, who obtained an average score in the personality questionnaire of The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.), were selected using convenience sampling and randomly divided into experimental (14 people) and control (13 people) groups. The measurement tools included Templer’s Death Anxiety and Besharat’s Perfectionism Scales, which were answered by the research participants. The experimental group received 10 sessions of 120 minutes of the treatment program. The data was analyzed using two-way repeated measures analysis of variance (ANOVA).
ResultsVirtual therapy program reduces death anxiety (Partial Eta=0.696, p<0.001, F=57.354), self-oriented perfectionism (Partial Eta=0.325, p=0.002, F=11.76), other-oriented perfectionism (Partial Eta=0.179, p=0.0284, F=5.46), and society-oriented perfectionism (Partial Eta=0.173, p=0.031, F=5.232) of nurses with obsessive personality traits.
ConclusionThe results of the study indicated the effect of acceptance and commitment therapy based on compassion on the improvement of personality traits in the experimental group, so this intervention can be used as a complementary treatment for obsessive personality.
Keywords: Death anxiety, Nurse, Perfectionism, COVID-19 -
Pages 277-292Background and Objectives
Metabolomics is a science for identifying small molecules in biological tissues and fluids. These metabolites are the final product of chemical reactions in the biological system. Metabolomics together with chemistry tools such as nuclear magnetic resonance and gas chromatography–mass spectrometry can play a key role in identifying metabolic profiles. Metabolic profiles include small molecules, and their amount may change in different diseases. Identifying changes in the quantity of these small molecules with a metabolomics approach can help in early diagnosis of diseases and treatment of people. Therefore, accurate understanding of molecular changes related to the disease is necessary to identify new pathways for treatment and diagnosis using new methods. The purpose of this review study is to introduce the science of metabolomics as a new technique and its application in the field of early diagnosis and treatment of diseases.
Keywords: Metabolomics, GC-MS, NMR, Metabolite -
Pages 293-300Background and Objectives
The use of criteria and ethical frameworks is critical in all research projects. Therefore, the purpose of this study was to determine the ethical considerations in laboratory animal research projects.
Materials and MethodsIn this descriptive cross-sectional study, 40 research proposals related to laboratory animals in Hormozgan University of Medical Sciences were collected during the years 2018-2021 and then, their compliance with ethical considerations was examined using the monitoring form of laboratory animals. The results were reported as numbers and percentages.
ResultsThe results indicated that animal welfare was considered in 38 proposals (95%). In addition, animal safety and health considerations, non-surgical and non-invasive interventions, anesthesia and analgesia measures, and surgical and invasive interventions were mentioned in 39 proposals (97.5%).
ConclusionIt seems that more attention to ethical principles is needed in working with animals in research projects.
Keywords: Laboratory animals, Animal model, Ethics, Animal welfare -
Pages 301-316Background and Objectives
The knowledge of epidemiology has this very valuable ability that it can review and revise its methods and principles based on the problems under investigation. Therefore, this knowledge is not only suitable for all problems related to the health of the society that have a long history, but it can also study new problems related to health if needed by making a necessary change in its methods. Accordingly, different branches of epidemiology have been formed and evolved over time. For example, branches such as epidemiology of infectious diseases, epidemiology of chronic diseases, social epidemiology, occupational epidemiology, and environmental epidemiology constitute only a small number of existing branches of epidemiology knowledge. The purpose of writing this article is to familiarize Persian speaking readers with one of the relatively new branches of epidemiology, namely dermatoepidemiology.
Keywords: Dermatoepidemiology, Dermatology, Epidemiology
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.